Bentacera Belastingdossier 2023: Box 3 - actualiteiten en verwachtingen

Deze blog is geschreven door: Rozemarijn Wiersma - Luimes.

Op Prinsjesdag 2022 heeft het kabinet meer duidelijkheid gegeven omtrent de belastingheffing over het box3-vermogen door het indienen van twee wetsvoorstellen. Een daarvan betreft het wettelijk vastleggen van het rechtsherstel naar aanleiding van het Kerstarrest. Het tweede wetsvoorstel regelt de overbruggingswetgeving voor de jaren 2023 tot en met 2025. Vanaf 2026 zal voor box 3 een stelsel op basis van werkelijk rendement worden ingevoerd. Daarnaast wordt ook met ingang van het jaar 2023 de leegwaarderatio aangepast.

Wat betekent dit nu concreet voor jou? De belastingheffing over het box 3-vermogen zal de komende jaren waarschijnlijk flink veranderen. Ook de belastingheffing heffing over de jaren 2017 -2022 verdient mogelijk jouw aandacht. Wellicht is het nu al mogelijk om voor te sorteren op de toekomst.  

In het Belastingplan 2023 staan drie maatregelen met betrekking tot box 3, namelijk:

1. het bieden van rechtsherstel voor het verleden naar aanleiding van het Kerstarrest;
2. overbruggingswetgeving, totdat er in 2026 belasting wordt geheven over het werkelijke rendement;
3. aanpassing van de leegwaarderatio.

Box 3 moest worden aangepast naar aanleiding van het zogenoemde “Kerstarrest”. In dit arrest oordeelde de Hoge Raad dat het huidige box 3-stelsel in strijd is met het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden.  

Het besluit met het rechtsherstel wordt nu omgezet in wetgeving. Het rechtsherstel voor de jaren 2017 tot en met 2020 komt toe aan de ongeveer 60.000 bezwaarmakers en aan iedereen wiens aanslag op 24 december 2021 nog niet onherroepelijk vaststond. Dus; aanslagen gedagtekend op, of na 12 november 2021. Verzoeken om ambtshalve vermindering wijst de staatssecretaris af. Voor de jaren 2021 en 2022 komen alle belastingplichtigen in aanmerking voor rechtsherstel, dit wordt door de Belastingdienst automatisch verwerkt.

Het rechtsherstel bestaat uit de volgende stappen:

• Stap 1: Splits het vermogen in drie categorieën, namelijk: bank- en spaartegoeden, overige bezittingen en schulden.
• Stap 2: Bereken het rendement door de drie categorieën te vermenigvuldigen met het bijbehorende rendementspercentage.
• Stap 3: Bereken het rendement als percentage van het totale vermogen.
• Stap 4: Stel met behulp van het rendementspercentage het voordeel uit sparen en beleggen vast.
• Stap 5: Vergelijk de uitkomst met het voordeel uit sparen en beleggen op grond van het wettelijke stelsel.
• Je betaalt over de laagste van de twee bedragen belasting in box 3.

Met ingang van 2023 vervalt het huidige wettelijk stelsel. Voor de jaren 2023, 2024 en 2025 wordt op basis van de rechtsherstelsystematiek belasting berekend in box 3. In die tijdelijke regeling wordt alvast uitgegaan van de werkelijke samenstelling van het vermogen, waarbij het vermogen wordt onderverdeeld in drie categorieën: banktegoeden, overige bezittingen en schulden. Iedere categorie kent een eigen forfaitair rendementspercentage. Spaarders betalen dan op basis van werkelijk rendement belasting in box 3.

Met ingang van 2023 kan een belastingplichtige in bepaalde situaties de waardevermindering in box 3 of in de schenk- en erfbelasting bij verhuurde woningen volgens de leegwaarderatio niet meer claimen. Het gaat om de volgende gevallen:

1. bij tijdelijke contracten;
2. bij verhuur aan gelieerde partijen; en
3. bij een huurprijs van meer dan 5 procent van de WOZ-waarde.

De verhuurde woning wordt dan voor de volledige WOZ-waarde in de heffing betrokken.

Vanaf 2026 moet een nieuw box 3-systeem worden ingevoerd dat aansluiting zoekt bij het werkelijk rendement. Eerdere invoering blijkt niet uitvoerbaar vanwege onder meer de wijzigingen die dit vergt aan de ICT-systemen van de Belastingdienst. Het is de vraag of 2026 zal worden gehaald. Momenteel is het nog onduidelijk hoe de nieuwe box 3-heffing over onroerende zaken eruit komt te zien Ook de timing van heffing voor liquide bezittingen is nog een belangrijk thema.

Het kabinet stelt voor het nieuwe box 3-stelsel vorm te gegeven als een vermogensaanwasbelasting, waarbij jaarlijks belasting wordt geheven over de reguliere inkomsten (zoals rente, dividend, huur en pacht minus de kosten) en de waardeontwikkeling van vermogensbestanddelen (zoals koerswinst of koersverlies van aandelen en waardestijging of waardedaling van onroerend goed).

Zo wordt de waardeontwikkeling van bijvoorbeeld een aandelenportefeuille van jaar tot jaar belast en niet pas in het jaar waarin een deel van de aandelen wordt verkocht. Op deze manier wordt langdurig uitstel van belastingheffing voorkomen.

De belastingheffing over je box 3-vermogen zal de komende jaren waarschijnlijk flink veranderen. Wij denken graag met je mee. Heb je nog vragen of wil je meer weten over kansen in jouw situatie? Neem dan gerust contact op met de belastingadviseurs van Bentacera via 088-3210800 of het onderstaande contactformulier.