De winsten en verliezen van mkb Nederland in beeld

Midden- en kleinbedrijven (mkb) in Nederland hebben in 2022 te maken gehad met een lagere winstgroei, blijkt uit het SRA-rapport ‘Branches in Zicht 2023'. De uitkomsten zijn gebaseerd op actuele data verkregen uit 400.000 jaarrekeningen uit verschillende branches. Het rapport bevat financiële kerngetallen over 2022 en de verwachtingen van MKB Nederland in 2023. De belangrijkste bevindingen lees je hieronder:

Het mkb in Nederland ondervond in het afgelopen jaar aanzienlijke kostenstijgingen door hogere grondstofprijzen, transportkosten, personeelskosten en energiekosten. De meeste bedrijven konden slechts een klein deel van deze kosten doorberekenen aan hun klanten, wat resulteerde in lagere winstgevendheid.

De gemiddelde winstgroei van het mkb was met 1,5% in 2022 aanzienlijk lager dan het voorgaande jaar. Voor het eerst in jaren zag meer dan de helft van de bedrijven (53,3%) de winst zelfs teruglopen. Vooral micro-bedrijven met minder dan 10 medewerkers werden hard getroffen, waarvan 57% een winstdaling ervoer. De gemiddelde omzet van het mkb steeg in 2022 met 13,1%, maar de winstgroei bleef daarop achter. Dit legt druk op het investeringsvermogen, vooral met de verwachte hogere inflatie en economische krimp in 2023.

Eén van de grootste kostenstijging is toe te schrijven aan de toename van de personeelskosten. Deze zijn in 2022 met 10,2% gestegen, een gevolg van de krapte op de arbeidsmarkt. Hoewel het aantal openstaande vacatures in het eerste kwartaal van 2023 is afgenomen ten opzichte van dezelfde periode in 2022, blijft de spanning op de arbeidsmarkt bovengemiddeld hoog met ruim 227.000 openstaande vacatures voor het mkb.

Het consumentenvertrouwen is een belangrijke graadmeter voor de economische vooruitzichten. In juni 2023 is het consumentenvertrouwen hoger dan eind 2022, maar nog aanzienlijk lager dan gemiddeld over de afgelopen twintig jaar. Consumenten zijn pessimistischer over de economie en dit heeft invloed op hun koopbereidheid, die in juni 2023 dan ook is afgenomen.

De inflatie in Nederland is aanzienlijk gestegen naar 4,6% in juli 2023, ruim boven de 2%-doelstelling van de Europese Centrale Bank. Dit wordt vooral veroorzaakt door prijsstijgingen over een breed front. Het Centraal Planbureau verwacht dat de koopkracht dit jaar min of meer gelijk zal blijven, maar volgend jaar met 2,0% zal stijgen.

Er zijn diverse thema’s waar ondernemers de komende jaren mee te maken krijgen. In het rapport worden de vijf belangrijkste thema’s benoemd. De thema’s duurzaam en verantwoord ondernemen én rapporteren worden steeds groter in het mkb. Enerzijds komt dit door de toenemende vraag van klanten en medewerkers en anderzijds door nieuwe wet- en regelgeving.

Zoals eerder benoemd is de arbeidsmarkt zeer krap en blijft het een uitdaging voor bedrijven om openstaande vacatures in te vullen. Daarnaast moeten ze inspelen op de veranderende vraag vanuit de bevolking. Door migratie en stijgende levensduur groeit de bevolking. Dit gegeven in combinatie met politieke onrust en inflatie leidt niet tot de vraag óf bedrijven hierop moeten inspringen, maar hoe.

Innovatie en technologie spelen een cruciale rol en bedrijven kunnen niet achterblijven op dit gebied. Denk aan bedrijfsprocessen, platforms, betalingssystemen en meer. Om de concurrentiepositie te behouden dient innovatie op de strategische agenda te staan. Om efficiënt in te spelen op al deze thema’s zijn verregaande ketenintegratie en samenwerkingen nodig. Dit resulteert in lagere kosten, snelle invoering van technologieën en meerwaarde voor klanten en afnemers.

De branches industrie, bouw, automotive, detailhandel, logistiek, horeca, medische zorg en specialistische zakelijke diensten worden met elkaar vergeleken. Gekeken naar de omzetgroei is de horecabranche de absolute uitblinker met een groei van 39%. Consumenten weten de horeca na de opheffing van de coronabeperkingen duidelijk weer te vinden. Ondanks deze positieve cijfers kampt de branche met relatief de hoogste faillissementen in de eerste helft van 2023 blijkt uit cijfers van het CBS. De opgelopen coronaschuld is één van de opgegeven redenen hiervoor. De detailhandel ziet de kleinste omzetgroei met 6,3%. Binnen deze branche zijn de verschillen erg groot. De webwinkels zagen de omzet en de winst dalen, waar de fysieke winkels juist wel omzet- en winstgroei behaalden.

Gekeken naar de winstgroei scoort de branche logistiek met afstand het beste met 33,5% winstgroei. Logistieke ondernemers zijn vooralsnog goed in staat om de stijgende kosten door te berekenen naar de klant. De branche specialistische zakelijke dienstverlening ziet de grootste winstdaling van bijna 32%. De winstontwikkeling was stabiel tot licht negatief bij de notariskantoren, ingenieurs en adviesbureaus op het gebied van management en bedrijfsvoering. De winst daalde sterk bij reclame- en marktonderzoekbureaus en industrieel ontwerpers. Rechtskundige dienstverleners zagen de winst juist toenemen.

Bekijk het SRA-rapport ‘Branches in Zicht 2023' om te zien hoe jouw branche en regio ervoor staat. Neem voor een benchmarkrapport voor je eigen bedrijf contact op met je adviseur. We kijken graag met je mee welke ontwikkelingen voor jouw bedrijf relevant zijn en hoe je hier mee aan de slag kunt gaan.

Bron: SRA-BiZ