Bentacera Belastingdossier 2023: Let op bij het bepalen van het gebruikelijk loon vanaf 1 januari 2023

Deze blog is geschreven door: Sietske de Boer en Luca te Velthuis.

Directeuren-grootaandeelhouders (dga’s) die een gebruikelijk loon moeten genieten, moeten zichzelf per 1 januari 2023 mogelijk meer loon uitkeren en gaan meer belasting betalen. Dat is het gevolg van de afschaffing van de doelmatigheidsmarge. Eén van de plannen die het kabinet op Prinsjesdag 2022 presenteerde. Het is een grote teleurstelling voor deze groep ondernemers, die door de tariefsverhoging in de vennootschapsbelasting en het per 2024 in te voeren schijvensysteem al geraakt worden in de portemonnee.

Heb je een aanmerkelijk belang (aandelenbezit van minimaal 5% in een bv, nv of coöperatie)? Dan is de gebruikelijkloonregeling op jou van toepassing. Waarmee wettelijk is bepaald dat je een loon krijgt dat gebruikelijk is voor jouw werk, om te voorkomen dat je te weinig belasting en/of premies betaalt.

Voor het jaar 2022 is het gebruikelijk loon vastgesteld op:

1. 75% van het loon van iemand met een vergelijkbare dienstbetrekking;
2. het loon van de meestverdienende werknemer bij de vennootschap of van de meestverdienende werknemer van een verbonden vennootschap van de werkgever;
3. ten minste € 48.000 (de wettelijke ondergrens).

Onder bepaalde voorwaarden kan jouw gebruikelijk loon lager zijn dan de hierboven genoemde bedragen. Je moet aannemelijk kunnen maken dat dit loon te hoog is en niet past bij de werkzaamheden die je uitvoert. Innovatieve start-ups mogen nog het wettelijk minimumloon opgeven als het gebruikelijk loon. Deze regeling vervalt per 1 januari 2023.

De doelmatigheidsmarge gaat over punt 1 van de hierboven genoemde bedragen. De afschaffing betekent datje vanaf 2023 bij het bepalen van het gebruikelijk loon  niet meer mag uitgaan van 75% van het loon van iemand met de meest vergelijkbare dienstbetrekking, maar van 100%. In situaties waarbij iemand zichzelf nu een loon geeft van 75% van het loon van iemand met de meest vergelijkbare dienstbetrekking betekent dit een loonsverhoging van 33%.

Stel dat jij als directeur-aandeelhouder nu de doelmatigheidsmarge toepast op jouw loon. Als het loon van iemand met de meest vergelijkbare dienstbetrekking € 80.000 bedraagt, dan mag je in 2022 nog een gebruikelijk loon van € 60.000 hanteren (75% van € 80.000). Dat mag per 1 januari 2023 niet meer, waardoor het nieuwe gebruikelijke loon stijgt naar € 80.000. Dat betekent ook een hogere belastinglast. Enerzijds door een hoger box 1 tarief en anderzijds door de afbouw van heffingskortingen. Daar staat tegenover dat de winst van de bv lager is en je dus minder vennootschapsbelasting en later minder belastingheffing box 2 hoeft te betalen. De timing van de belasting is alleen nadeliger en de belastingdruk is hoger.

Wie de doelmatigheidsmarge van exact 25% toepast (75% van het loon van iemand met de meest vergelijkbare dienstbetrekking) komt vaak in discussie met de Belastingdienst. Bij 75% van het loon van iemand met de meest vergelijkbare dienstbetrekking bevindt het gebruikelijk loon zich namelijk op ‘het randje’ van de maximale bandbreedte van 25%. Indien de Belastingdienst aannemelijk maakt dat een vergelijkbare dienstbetrekking 1% meer loon zou moeten krijgen, valt de dga al buiten de bandbreedte. Een dga die zichzelf 85% toekent, krijgt pas een discussie als de Belastingdienst vindt dat iemand met de meest vergelijkbare dienstbetrekking ruim 10% hoger moet worden beloond dan in de analyse van die dga. Wie het randje niet opzoekt blijft automatisch langer uit beeld.

Maar vanaf 1 januari is er geen bandbreedte meer waarbinnen je jouw loon moet vaststellen. Jouw loon moet exact even hoog zijn als dat van iemand met een vergelijkbare dienstbetrekking. Waar je eerder geen discussie had met de Belastingdienst over de hoogte van het gebruikelijke loon, kan dit nu wel het geval zijn. Jouw loon moet je immers vaststellen op 100% van iets wat niet exact te bepalen is: het loon van iemand met de meest vergelijkbare dienstbetrekking. Als gevolg hiervan kunnen ingewikkelde discussies met de Belastingdienst ontstaan over welk loon het juiste is, terwijl deze discussies eerder niet.

Door de afschaffing van de doelmatigheidsmarge voor het gebruikelijk loon betaal je als directeur-grootaandeelhouder (dga) in de toekomst meer belasting. Daarnaast kunnen ingewikkelde discussies ontstaan met de Belastingdienst over de hoogte van het gebruikelijk loon. Deze wijziging is één van de lastenverzwaringen voor de dga’s die zijn aangekondigd op Prinsjesdag 2022.